Na czym polega proces technologiczny produkcji i jakie są jego etapy

Na czym polega proces technologiczny produkcji i jakie są jego etapy?

Proces technologiczny. Analizując zagadnienie procesu technologicznego należy umiejscowić go w szerszym kontekście i zacząć rozważania od zapoznania z pojęciem procesu produkcyjnego. Otóż to proces produkcyjny stanowi sumę wszelkich działań podejmowanych po to, by w danym zakładzie produkcyjnym wytworzyć wyrób gotowy. W obrębie procesu produkcyjnego mamy do czynienia dwoma podstawowymi zagadnieniami, czyli właśnie procesem technologicznym oraz działaniami pomocniczymi, pod którymi kryje się m.in. transport, kontrola, konserwacja czy magazynowanie.

Spis Treści:

Proces technologiczny

Zdecydowanie najważniejszym elementem procesu produkcyjnego jest proces technologiczny, czyli zorganizowany i uporządkowany zbiór czynności, mający na celu zmianę właściwości (fizycznych lub chemicznych) przedmiotów pracy. Można  to zagadnienie, jako celowo przeprowadzane zjawiska chemiczne i fizyczne, które mają doprowadzić do powstania pożądanego produktu. Wszystko zaczyna się od zestawu surowców, które przechodzą celową przemianę, skutkującą powstaniem końcowego produktu.

Pojęcia powiązane z procesem technologicznym

Procesy jednostkowe i operacje jednostkowe

Są to składowe procesu technologicznego, a konkretniej czynności, które w trakcie procesu technologicznego wywołują pożądane zmiany w surowcu. Procesy jednostkowe odnoszą się do zmian o charakterze chemicznym i biologicznym. Natomiast operacje jednostkowe to zmiany o charakterze fizycznym, czyli np. mieszanie lub rozdrabnianie.

Układ/ciąg technologiczny – to zespół urządzeń wykorzystywanych do przeprowadzenia procesu technologicznego.

Instalacja produkcyjna – układ technologiczny oraz wszystkie inne urządzenia, które wspomagają proces technologiczny, czyli np. maszyny transportowe.

Półfabrykaty – rodzaj materiału i jego forma, które zostaną wykorzystane do wykonania produktów.

Karta technologiczna – powstaje dla każdego z obrabianych przedmiotów, zawiera szczegółowe informacje na temat operacji, przyrządów, czasu trwania operacji.

Jeszcze więcej o procesie technologicznym

Wyróżnia się procesy technologiczne dozorowane i sterowane, które w praktyce są z sobą bardzo mocno powiązane. Proces dozorowany to taki, w trakcie którego wszystkie jego parametry przekazywane są do odpowiednich obiektów zewnętrznych. Natomiast proces technologiczny sterowany, do działania potrzebuje poleceń otrzymywanych za pomocą urządzeń telemechanicznych – jednak, by sterowanie było prawidłowe, konieczne jest stałe informowanie urządzenia sterującego, na temat szczegółowego przebiegu tego procesu technologicznego. Dlatego można powiedzieć, że proces sterowany jest jednocześnie procesem dozorowanym.

Czynności wykonywane w trakcie procesu technologicznego dzieli się na główne i pomocnicze, gdzie pierwsze dotyczą bezpośrednich zmian we właściwościach, kształcie czy wymiarach półproduktu, ale także łączenia pojedynczych elementów w większe części, czyli podzespoły lub już nawet gotowe produkty końcowe. Uwzględniając taki podział czynności, możemy wyróżnić proces technologiczny obróbki i montażu.

Przykład struktury procesu technologicznego dla obróbki metalu.

  • Operacja – działanie cechujące się stałością: stanowiska roboczego, obrabianego przedmiotu i robotników wykonujących daną obróbkę.
  • Ustawienie – część operacji do wykonania przy jednym zamocowaniu przedmiotu.
  • Pozycja – czyli każde położenie przedmiotu względem obrabiarki, ale bez ingerencji w jej ustawienia.
  • Zabieg – część operacji, która ma miejsce w trakcie obróbki jednej, konkretnej powierzchni, jednym narzędziem.
  • Przejście – czyli np. usunięcie jednej warstwy metalu przez jedno narzędzie.
  • Czynność – to inaczej odrębne działanie.
  • Ruch roboczy – najmniejszy wydzielony element pracy.

Inne podejście wyróżniane w strukturze procesu technologicznego, również na przykładzie obróbki metalu:

  • Obróbkę wstępną – odpowiadająca za usunięcie powierzchownej warstwy materiału.
  • Obróbkę zgrubną – dotycząca usunięcia warstwy uszkodzonej.
  • Obróbkę kształtującą – w trakcie, której produkt zyskuje kształt zgodny z rysunkiem wykonawczym.
  • Obróbkę wykończeniową – tzw. dokładną, gdzie najczęściej stosowane są toczenie, frezowanie, wytaczanie, szlifowanie.

Proces technologiczny a rodzaje produkcji

Wyróżnia się wiele rodzajów produkcji, jednak w kontekście planowania procesu technologicznego, najbardziej istotna jest typologia produkcji bazująca na jej rozmiarze, i w tym kontekście możemy mieć do czynienia z:

  1.  Produkcją jednostkową – gdzie końcowy wyrób jest niepowtarzalny i unikalny. Ze względu na małe lub jednostkowe zapotrzebowanie na rynku produkcja takiego wyrobu charakteryzuje się wysokimi kosztami. Sam proces produkcji jest bardzo pracochłonny. Najczęściej produkcja taka odbywa się na jednym stanowisku, na uniwersalnych narzędziach, które pozwalają wykonać różne rodzaje czynności. Cechuje ją niska automatyzacja i specjalizacja stanowisk pracy. Jako przykład produkcji jednostkowej można przytoczyć budowę domu czy statku, ale także uszycie indywidualnego modelu ubrania.
  2.  Produkcją seryjną – ma miejsce w wtedy, gdy w identyczny, usystematyzowany sposób wytwarza się serię identycznych produktów. Po wyprodukowaniu partii produktów produkcja zostaje zatrzymana, do momentu ponownego zamówienia lub na czas przystosowania maszyn produkcyjnych do wytwarzania nowych produktów. W wyniku tego produkcja seryjna występuje w dwóch wariantach, jako powtarzalna lub jednorazowa, natomiast okresy produkcji mogą być regularne lub zmienne, rytmiczne lub nierytmiczne. W przypadku tej produkcji najczęściej stosuje się wyspecjalizowane maszyny. Ma miejsce np. przy produkcji leków, obuwia specjalistycznego, w piekarniach.
  3.  Produkcją masową – wynika z bardzo dużego zapotrzebowania na dany produkt. To wytwarzanie ogromnej ilości identycznych produktów. Ważnym jej wyróżnikiem jest wykorzystanie wysoko wyspecjalizowanych maszyn, które odpowiadają za konkretny etap w całym procesie produkcji. Natomiast pracownicy, którzy odpowiadają za wykonanie konkretnych czynności najczęściej nie muszą być wysoko wykwalifikowani. Wystarczy, że zostali przeszkoleni zgodnie z procedurami. Dzięki tym elementom, produkcja masowa cechuje się względnie niskimi kosztami. Jednak jest bardzo mało elastyczna, przez co i same produkty końcowe mają ograniczoną konkurencyjność na rynku.

Naturalnym jest to, że skomplikowanie procesu technologicznego uzależnione jest od rodzaju produkcji oraz od produktu końcowego. Te czynniki wpływają również na to, w jakim stopniu oraz w jaki sposób da się dany proces technologiczny zmechanizować i zautomatyzować. Każdy z rodzajów produkcji wymaga indywidualnego podejścia. Różnych sposobów opracowania dokumentacji, szczegółowego planowania produkcji, precyzyjnych wyliczeń na temat ilości wymaganych materiałów czy ukończonych i już gotowych produktów. W każdym z przypadków, pewne jest jedno: da się usprawnić każdy proces produkcyjny. Sprawdzonym i najbardziej ekonomicznym rozwiązaniem w tym zakresie jest wprowadzenie systemów zarządzania produkcją.

Realia współczesnej konkurencji, bardzo dynamiczne oczekiwania klientów, ograniczony dostęp do materiałów produkcji. To czynniki wpływające na ogromne wymagania wobec jakości procesu technologicznego. Kwestią kluczową dla każdego biznesu jest wydajność, którą można i warto optymalizować od razu na kilku płaszczyznach. Takich jak projektowanie, produkcja czy obsługa klienta. Wszystko to da się osiągnąć za pomocą odpowiednio dobranego i wykorzystanego systemu zarządzania produkcją. Warto jednak pamiętać, że musi on być zastosowany fachowo, by przyniósł realną poprawę w procesie technologicznym i pozwolił firmie odczuć korzyści biznesowe.

Systemy do produkcji

Poniżej kilka przykładów wykorzystania nowoczesnego oprogramowania na potrzeby poprawy wydajności:

  1. Do planowania produkcji i zamówieńSystem APS – planowanie lub przeplanowanie produkcji jest możliwe za pomocą kilku kliknięć myszką, ponieważ za pomocą wyspecjalizowanego systemu zdecydowanie łatwiej zapanować nad wszystkimi aspektami prowadzenia działalności.
  2. Do zarządzania magazynemSystem WMS – magazyn pod kontrolą to najsolidniejsza podstawa dla dochodowej firmy. Warto podkreślić, że tu ogromne znaczenie ma integracja z systemami księgowymi.
  3. Do realizacji i kontroli produkcjiSystem MES – pozwala sprawnie przeprowadzić produkcję, skontrolować jej efekty i rozliczyć czas pracy czy surowce.
  4. Do rozliczeń czasu pracyRCP – umożliwia dokładne rozliczenie czasu pracy.
  5. Do ofert i zamówień System CRM – czyli wsparcie w działaniach handlowych, i to na każdym etapie kontaktu z klientem, od przygotowania i złożenia oferty, przez przyjęcie zlecenia, po rozliczenie produkcji i opiekę serwisową.
  6. Do utrzymania ruchuSystem CMMS – nieocenione ułatwienie, pozwalające na zmniejszenie ilości awarii, skuteczne zarządzanie zasobami, a nawet zarządzanie przeglądami i serwisem maszyn.

Powyższe to przykłady możliwości, jakie dają nowoczesne systemy zarządzania produkcją. Na pewno na podkreślenie zasługuje fakt, że wszystkie je można dostosować do potrzeb konkretnego przedsiębiorstwa, nawet najmniejszego. Zintegrować z wykorzystywanymi systemami np. księgowymi. Tak, by racjonalnie dysponować zasobami firmy i wypracowywać z ich pomocą najwięcej, jak się da.

Podsumowując – proces technologiczny to pojęcie bardzo szerokie, które zahacza właściwie o wszystkie dziedziny funkcjonowania przedsiębiorstwa produkcyjnego. Właśnie dlatego, tak niezwykle istotne dla dochodowości firmy jest to, by informacje – np. dotyczące procesu technologicznego, zasobów magazynowych, stanów realizacji zamówień, dostępności pracowników, sprawności maszyn produkcyjnych, itp. – były dostępne w dowolnym momencie i zawsze odzwierciedlały stan rzeczywisty, najlepiej dokładnie w momencie zadawania pytania. Przepływ informacji i optymalizacja produkcji to podstawy dochodowego, sprawnie działającego przedsiębiorstwa produkcyjnego.

Poznaj nasz sposób na optymalizację produkcji. Z powodzeniem stosują go już dziesiątki przedsiębiorstw w Polsce i Europie. Więcej informacji pod numerem telefonu 517 827 436 lub pod adresem mailowym biuro@optimakers.pl.

Testuj Systemy od Optimakers

Do uporządkowania wyżej wymienionych procesów technologicznych, przydadzą Ci się odpowiednie narzędzia.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *