Tradycyjny system produkcji masowej jest w wielu aspektach nieefektywny i prowadzi do powstawania marnotrawstw. Z tego powodu coraz więcej firm decyduje się na zmianę organizacji pracy linii produkcyjnych zgodnie ze światowymi standardami lean manufacturing. Metoda szczupłego zarządzania produkcją opiera się na tworzeniu tzw. gniazd produkcyjnych, które pomagają zwiększyć efektywność pracy, a także znacząco ograniczyć marnotrawstwa. Czym jest gniazdo produkcyjne i jak powinien wyglądać proces wprowadzania nowej organizacji pracy? Już tłumaczymy!
Spis Treści:
- Gniazdo produkcyjne – definicja
- Gniazda produkcyjne ze względu na ich organizację można podzielić na:
- Jakie są korzyści gniazda produkcyjnego?
- Jak stworzyć gniazdo produkcyjne?
- Wdrożone gniazda produkcyjne – co robić dalej?
- W jakich firmach sprawdzą się gniazda produkcyjne?
Gniazdo produkcyjne – definicja
Gniazdo produkcyjne (ang. work cell) to logiczny układ zasobów i procesów –najczęściej ludzi, materiałów i sprzętu – który pozwala na zwiększenie wydajności i zmniejszenie marnotrawstw (lean).
Polega on na strategicznym ułożeniu stanowisk pracy, które umożliwia płynny przepływ materiałów na linii produkcyjnej, a także ogranicza bądź całkowicie eliminuje marnotrawstwa. Logiczne rozmieszczenie komórek roboczych zwykle przyczynia się także do znaczącego zmniejszenia błędów w produkcji.
Gniazda produkcyjne ze względu na ich organizację można podzielić na:
- gniazdo produkcyjne ułożone technologicznie – stanowiska produkcyjne umieszczone są obok siebie ze względu na podobieństwo technologiczne wykonywanych operacji.
- gniazdo produkcyjne ułożone przedmiotowo – stanowiska umieszczone są zgodnie ze strumieniem wartości produktu. W takim gnieździe produkcyjnym stanowiska pracy i maszyny pozwalają na wytworzenie określonej części elementu produktowego bądź jednej sztuki produktu. Tak organizacja pracy pozwala na eliminację zbędnego transportu.
Jedno gniazdo produkcyjne zazwyczaj składa się z więcej niż jednego stanowiska.
Przeczytaj o mapowaniu wartości produktu: VSM – Mapowanie strumienia wartości
Jakie są korzyści gniazda produkcyjnego?
Podobnie jak w przypadku innych metod zarządzania szczupłego, gniazda produkcyjne oferują szybkie i wymierne korzyści, do których należą m.in.:
- eliminacja marnotrawstwa z procesów,
- skrócenie czasu produkcji, dzięki płynnemu przepływowi materiałów,
- znacznie ułatwiona redukcja zapasów,
- ulepszona kontrola procesu produkcji i jakości produktów,
- zmniejszenie przestrzeni roboczej,
- zwiększenie efektywności funkcjonowania pracowników.
Jak stworzyć gniazdo produkcyjne?
W celu stworzenia gniazd produkcyjnych należy stworzyć rodzinę produktu (gniazdo produkcyjne technologiczne) lub wybrać produkt (gniazdo produkcyjne przedmiotowe). Gdy mowa o technologicznym gnieździe produkcyjnym należy wybrać produkty, które charakteryzują się podobieństwem procesów. W wyodrębnieniu takich grup może znacząco pomóc macierz produktów i maszyn, która pozwoli lepiej i szybciej zauważyć podobieństwa.
Kolejnym krokiem jest obserwacja produkcji, która pomoże wyłapać marnotrawstwa. Ważne jest dokładne zapisanie wszystkich aktualnych czynności włącznie z czasem pracy maszyn, pracowników oraz liczby aktualnych zapasów.
W tym pomocny może być system APS do planowania produkcji i zamówień
Ważna jest także dokładna analiza aktualnych procesów z podziałem na poszczególne zabiegi (mniejsze składowe aktualnych procesów). Rozpisanie poszczególnych działań na zabiegi pozwoli dostrzec podobieństwa różnych elementów produkcyjnych, które później mogą zostać wykorzystane do stworzenia gniazda produkcyjnego.
Mając szczegółowe informacje o czasie trwania aktualnych działań i ewentualnym marnotrawstwach firmy można przystąpić do wyliczenia czasu taktu. Czasem taktu określa się tempo pracy gniazda produkcyjnego, które powinno być wystarczające dla zaspokojenia potrzeb klienta.
Biorąc pod uwagę szereg zdobytej wiedzy w procesie obserwacji poszczególnych elementów procesu produkcyjnego, należy przejść do stworzenia gniazda produkcyjnego. W tym kroku warto szczegółowo zastanowić się nad satysfakcjonującym usytuowaniem maszyn, który pomoże zwiększyć efektywność w gnieździe produkcyjnym. Zwykle firmy wykorzystujące lean manufacturing mają podobny układ ustawienia maszyn na kształt litery U.
Niemniej istotne od ustawienia maszyn jest podzielenie prac między operatorów. Odpowiednie rozłożenie obowiązków pomiędzy pracowników umożliwia skrócić czas pracy tak, by mieścił się on w obliczonym czasie taktu.
Wdrożone gniazda produkcyjne – co robić dalej?
Lean manufacturing opiera się na nieustannym doskonaleniu działań produkcyjnych. Kluczowe jest sprawdzenie efektywności wprowadzonych zmian. Być może okaże się, że wprowadzone w gnieździe ustawienia maszyn wymagają poprawek.
Choć, jak wspomnieliśmy wcześniej, zazwyczaj lean manufacturing opiera się na ułożeniu elementów na kształt litery U, to zdecydowanie ważniejsze jest umieszczenie maszyn w małej odległości od siebie. Podręczniki szczupłego zarządzania sugerują, że wewnętrzna szerokość gniazda produkcyjnego nie powinna być większa niż 1,5 m. Ważne jest także to, by szczególnie pierwsze i ostatnie stanowiska w gniazdach były w niewielkiej odległości, co eliminuje konieczność niepotrzebnego ruchu.
Co więcej, stanowiska pracy operatorów powinny być ergonomiczne i dostarczać im wszystkich niezbędnych elementów niezbędnych do wytworzenia gotowego materiału bądź grupy produktów. Jest to jednym z najważniejszych założeń, gdyż bardzo często w tradycyjnym systemie produkcji operatorzy samodzielnie przywożą i uzupełniają materiały, co znacząco zmniejsza ich wydajność i spowalnia przepływ.
W jakich firmach sprawdzą się gniazda produkcyjne?
Szczupły model zarządzania przedsiębiorstwem sprawdza się niemal w każdej branży. Lean manufacturing i gniazda produkcyjne szczególnie doceniają firmy motoryzacyjne, elektroniczne, AGD, meblarskie oraz FMCG. Usprawnienie produkcji może przynieść ogromne korzyści także w przemyśle ciężkim, gdzie wszelkie formy marnotrawstwa zazwyczaj są liczone w milionach złotych.
Jeżeli uważasz, że w Twojej produkcji przyda się usprawnienie funkcjonowania, wypróbuj nasze bezpłatne 14-dniowe demo i sprawdź jaką wartość możemy Ci zaoferować. Chętnie pomożemy!