Produkcja potokowa, niepotokowa i liniowa

Produkcja potokowa, niepotokowa i liniowa, czyli jak produkować wydajniej.

Dwie z podstawowych i najbardziej rozpoznawalnych form produkcji, już z samej nazwy są swoim przeciwieństwem. Opowiemy, co je charakteryzuje i jak wygląda ich skuteczność w przemyśle produkcyjnym.

Najpierw słów kilka o samym procesie produkcji, który z definicji jest ciągiem uporządkowanych działań prowadzących do wytworzenia wyrobu końcowego. W praktyce powinien to być ogół świadomych decyzji oraz będących ich konsekwencją zdarzeń, powodujących powstanie zmian w produkcie, tak, aby nabierał oczekiwanych cech i ostatecznie stał się zaplanowanym wyrobem końcowym. Jak jest z tą praktyką i procesem planowania? Doświadczenia firm produkcyjnych są różne, tak różne jak formy produkcji potokowej i niepotokowej.

Produkcja potokowa

Nazywana jest również produkcją rytmiczną i stanowi jedną z form organizacji produkcji. Co ważne, metoda ta zaliczana jest do najbardziej efektywnych metod produkcyjnych. Ściślej mówiąc z potokową formą produkcji mamy do czynienia wtedy, gdy przetwarzanie materiałów przebiega w sposób ciągły lub gdy zadania realizowane są w sposób ciągły.

Potokowy system produkcji jest tak wysoce produktywny dzięki zastosowaniu kilku prostych i jednocześnie bardzo skutecznych zabiegów. Jakich? Dzięki temu, że stanowiska robocze rozmieścimy zgodnie z przebiegiem procesu technologicznego, zaoszczędzimy czas, który potrzebny byłby na transport lub przemieszczanie się po hali. Ograniczymy utratę cennego czasu również wtedy, gdy obrabiany przedmiot od jednego do drugiego stanowiska będzie transportowany bez zbytecznej przerwy. Określenie i wyznaczenie czasu na wykonanie konkretnej operacji przez jedno lub grupę równoległych stanowisk roboczych pozwala na oszacowanie liczby produktów, które zostaną wytworzone w danym odcinku czasu. Podobną rolę spełni określenie równego lub wielokrotnego czasu operacji na wszystkich stanowiskach linii potokowej.

Podsumowując, można stwierdzić, że działanie i organizacja linii potokowych bazuje na zminimalizowaniu przerw, przy jednoczesnej maksymalizacji wykorzystania zasobów. Podstawą działania linii potokowej jest jej budowa skoncentrowana wzdłuż przenośnika transportowego i stanowisk obróbki części lub montażu całego produktu. Skuteczność tej metody nie byłaby tak duża, gdyby nie wykorzystanie szerokiego zakresu automatyki i osiągnięć nowoczesnych technologii. Ważne jest również to, że przy linii potokowej zadania człowieka ograniczają się głównie do kontroli maszyn.

Zasady działania produkcji potokowej

Wydają się być proste i zrozumiałe, jednak tylko ten, kto ją stosuje, wie, że ta metoda produkcji wymaga ogromnej dbałości o spełnienie licznych warunków, które pozwalają produkcji przebiegać płynnie, bez zakłóceń. Warunki sprawnej pracy potoku produkcyjnego to:

Znormalizowane wyroby – muszą być jednakowe i zgodne z założonymi normami, bo tylko takie da się wytwarzać w ciągłym, niezmiennym cyklu. Natomiast sposobem na wprowadzenie różnorodności w ofercie, może być zdobienie takich wyrobów różnymi motywami.
Stabilność popytu – to dzięki niej nie trzeba przezbrajać i ustawiać linii na nowo.
Terminowość dostaw zgodnych ze specyfikacją – zmiana materiałów mogłaby zatrzymać całą produkcję.
Określenie zadań – pozwala na miarową pracę całej linii.
Ścisłe wypełnianie przyjętych norm – ponieważ w produkcji potokowej nie przewiduje się miejsca na poprawę braków.
W pełni sprawne urządzenia i maszyny.
Planowanie procedur serwisowo-remontowych dla wszystkich urządzeń.

Uwzględnianie w sekwencji operacji również procedury kontroli.
Synchronizacja stanowisk roboczych.

Produkcja niepotokowa

Prezentuje się ją w opozycji do produkcji potokowej, ponieważ faktycznie jest jej przeciwieństwem, sprawdzającym się przy specyficznych rodzajach działalności.

Produkcja niepotokowa opiera się na takiej organizacji pracy, w której przebieg przedmiotów między stanowiskami jest zmienny. W takim układzie właściwie każde stanowisko pracy jest w stanie współpracować z różnymi stanowiskami, tym bardziej, że i kolejność działań technologicznych może być zmienna. W trakcie produkcji niepotokowej różne, często przypadkowo przydzielone operacje wykonywane są na różnych stanowiskach roboczych. Najczęściej nie są ze sobą powiązane. Co więcej, sam przebieg tej pracy nie jest określony czasowo. Nie ma harmonogramu, co też skutkuje dużym stopniem przypadkowości i nieregularności.

Wszystkie powyższe elementy przekładają się na cechy charakterystyczne, wynikające ze stosowania produkcji niepotokowej, czyli trudności organizacyjne, które biorą się m.in. z długiego i trudnego do oszacowania czasu oczekiwania na kolejną operację. Przekłada to się na ryzyko niesprawnego przepływu prac, co w konsekwencji skutkuje bardzo powolnym przyrostem wartości dodanej.

Warunków jest sporo i są naprawdę wymagające, jednak zdecydowanie warto je wprowadzić. Dlaczego? Niech same za siebie mówią korzyści, które wynikają ze skutecznie prowadzonej produkcji potokowej. Jeżeli chodzi o produkty końcowe, to te wyprodukowane na linii potokowej charakteryzują się niepodważalną dokładnością i precyzją wykonania. Tym bardziej, że w tego typu produkcji wszelkie braki czy uchybienia wychwytuje się w tempie ekspresowym. W obszarze logistyki produkcja potokowa pozwala na ograniczenie transportu wewnętrznego i przeładunków, wpływa również na znaczne zmniejszenie koniecznych powierzchni magazynowych. Na płaszczyźnie zaopatrzenia i zarządzania surowcami i materiałami, produkcja potokowa umożliwia dokładne planowanie zapotrzebowania na materiały i wyłapuje braki materiałowe. Jednak jej największym i najbardziej docenianym atutem jest oszczędność. Poprzez zmniejszenie robocizny, optymalizację czasu procesów produkcyjnych, przekłada się również na skrócenie czasu zwrotu inwestycji w maszyny i materiały wykorzystywane do produkcji. Produkcja zarabia szybciej i więcej.

Produkcja liniowa

W obrębie wspomnianych powyżej form produkcji pojawia się też zagadnienie produkcji liniowej, która dotyczy takiej organizacji pracy. Gdzie maszyny i inne środki produkcji ustawione są w kolejności, w jakiej się ich używa. W tym przypadku wyroby przechodzą przez kolejne stanowiska i fazy produkcji bez zbędnych przerw. Zatem taka produkcja liniowa zbiega się mocno z założeniami metody produkcji potokowej. Ponieważ tu również wymagane jest staranne zaprojektowanie technologii oraz unormowanie sekwencji operacji wykonywanych przy konkretnych wyrobach.

Podsumowanie

Zarówno produkcja liniowa jak i potokowa cechuje się doprecyzowaniem zadań każdego pracownika, idealnym ustawieniem linii produkcyjnej, a przede wszystkim synchronizacji wszystkich maszyn. Z pewnością minusem tych systemów jest zawężony zakres produkowanych wyrobów. Ale, aby było szybko musi być jednakowo, i to bardzo dobrze sprawdza się przy produkcji masowej np. napojów lub zabawek.

Dla wszystkich, którzy zastanawiają się nad organizacją i optymalizacją procesu produkcji w swojej firmie. Nasz zespół zajmuje się kompleksowym doradztwem i wdrożeniem systemów dla produkcji. Chętnie pomożemy w dopasowaniu odpowiedniego typu produkcji. Z przyjemnością również odpowiemy na wszystkie pytania i udzielimy wsparcia na każdym etapie produkcyjnym.

Jeżeli uważasz, że w Twojej produkcji przyda się usprawnienie funkcjonowania, wypróbuj nasze bezpłatne 14-dniowe demo i sprawdź jaką wartość możemy Ci zaoferować. Chętnie pomożemy!